MESANE KANSERİ
Mesane kanseri, dünyada en yaygın görülen kanser türlerindendir. Yüzbinlerce insanı etkileyen mesane kanseri, erkeklerde daha sık görülür. Bu kanser her yaşta görülebilir ancak sıklıkla yaşlı-yetişkin insanları etkiler.
Mesane kanseri, üriner sistem organlarından olan mesanenin çeper dokusunda oluşan kötü huylu tümörler sebebiyle oluşur. Kanserin %90’ı mesanenin iç yüzeyindeki ‘transizyonel hücreli karsinomlar’ sebebiyle oluşur.
Mesane, alt karın bölgesinde bulunup idrarı depolayan içi boş kaslı bir organdır. Mesanenin iç kısmını döşeyen hücrelerde kanser hücrelerinin çoğalmasıyla tümör oluşumu başlar. Mesane tümörü yaygın olarak mesanede görülmesine rağmen, boşaltım sisteminin diğer bölümlerinde de ortaya çıkabilir. Hastalık olguların %75’de erken evrede tespit edilmektedir. Ancak tedavi sonrası tekrarlama riski bulunan bu hastalığın, evre atlamaması için erken tespit edilse bile sıkı takip altında tutulması önemlidir.
Mesane Kanseri Risk Faktörleri Nelerdir?
Sigara İçmek: Sigara tüketmek, idrarda kimyasal birikmesine neden olur. Bu da kanser riskini artırabilir. Sigara içerken, vücudunuz dumandaki kimyasalları işler ve idrarınıza bir miktar salgılar. Bu zararlı kimyasallar mesanenin iç kısmına zarar verebilir.
Artan Yaş: Kanser riski yaşlandıkça artar. Her yaşta kanser ortaya çıkabilir, ancak 40 yaşın altındaki insanlarda nadiren görülür.
Erkek Olmak: Erkeklerin mesanesinde tümör oluşumu olasılığı kadınlardan daha fazladır.
Kimyasala Maruz Kalmak: Böbrekler, kandaki zararlı kimyasalları filtreleyerek mesaneye taşır. Bu kimyasalların mesanede birikmesinin mesanede kanser riskini artırdığı düşünülmektedir. Arsenik ve boya, kauçuk, deri ve tekstil imalatında kullanılan kimyasallar bu riski taşır.
Önceden Kanser Tedavi Geçirmek: Anti-kanser ilacı (siklofosfamid) almış olmak. Daha önceden bir kanser tedavisi almış olmak kanser riski doğurabilir.
Kronik Mesane İltihabı: Üriner kateterin uzun süreli kullanımı mesanede tümör oluşma riski doğurur. Tekrarlanan üriner enfeksiyonlar veya iltihaplar (sistit), mesanede kanser riskini artırabilir.
Kişisel veya Ailevi Kanser Geçmişi: Daha önce mesanesinde kanser oluşmuş olan kişilerde tekrar kanser oluşma riski yüksektir. Birinci derece yakınlarında kanser hikayesi olanlarda da risk bulunmaktadır.
Mesane Kanserinde Bulgular
Mesane kanseri için en tipik belirti idrarda genellikle ağrısız olarak pıhtılı veya pıhtısız kanama (makroskopik hematüri) görülmesidir. İdrardaki kanama bazen gözle görülebilecek düzeyde olmayıp yapılan idrar tahlilinde de saptanmış(mikroskobik hematüri) olabilir. İdrarda saptanan kanamalar kanser nedeniyle olmamakla birlikte mesane kanseri açısından ciddiyetle incelenmelidir. Kanama haricinde ise nadiren sık idrara çıkma ve idrar yaparken yanma şikayetleri mesane kanserinin belirtileri olabilir.Bu belirtilerin sebebi kasner hücrelerinin mesane yüzeyinde rahatsız edici(irritasyon) odaklar oluşturmasıdır.
Mesane Kanseri Tanısı
Mesane kanserinde tanı koymak için kullanılan bazı testler ve prosedürler vardır.
Sistoskopi: Sistoskopi yapmak için doktorunuz üretraya küçük, dar bir kameralı cihaz (sistoskop) yerleştirir. Sistoskop sayesinde üretra ve mesane içini görebilir, hastalığı inceleyebilir.
Biyopsi: Ürolog, sistoskopi sırasında biyopsi incelemesi için özel bir alet kullanır. Bu prosedür bazen mesane tümörünün transüretral rezeksiyonu (TURBT) olarak adlandırılır. TURBT ayrıca kanser tedavisinde de kullanılabilir.
İdrar Sitolojisi: İdrar örneği, idrar sitolojisi adı verilen bir prosedürle alınır. Alınan örnek mikroskop altında analiz edilir.
Görüntüleme Testleri: Bilgisayarlı tomografi (BT), ürogram ve retrograd pyelogram testleri uygulanır. Bu görüntüleme teknolojileri sayesinde hastanın idrar yolu yapısı incelenir.
Mersane Kanseri Tedavisi
Mesane kanseri tedavisi planlanırken tümörün tipi, patolojik evresi ve derecesi ile hastanın yaşı ve mevcut sağlık durumu göz önünde tutularak karar verilmelidir.
Sadece mesane epiteline yerleşmiş ve kas tabakasının tutulmadığı erken evre hastalarda tümörlü dokunun kapalı olarak çıkarıldığı TUR ameliyatı çoğu zaman yeterli olmaktadır. Bu hastalarda ek olarak mesane içerisine vücudun bağışıklık yanıtını arttırarak tümör dokusunda tahribata yol açan BCG veya kemoterapi ilaçları verilebilmektedir. Bu ilaçlar tümörün tekrarlama riskini azaltmaktadır. Yine de hastaların tümörün tekrarlama olasılığına karşı periyodik olarak sistoskopi ve görüntüleme yöntemleri ile takip edilmesi gerekmektedir.
Mesanenin kas tabakasını tutmuş olan tümörlerinin tedavisinde (Evre 2) altın standart yaklaşım mesanenin tamamının çıkarıldığı “Radikal Sistektomi” ameliyatıdır. Radikal Sistektomi ameliyatı sırasında mesane çıkarıldıktan sonra farklı yöntemlerle hastanın ince bağırsakları kullanılarak yeni yapay mesane veya idrar yollarının karına ağızlaştırılması işlemi (ileal kondüit) yapılabilir. Radikal Sistektomi ameliyatı klasik olarak açık yöntemle yapılabilmekle birlikte bizim uyguladığımız gibi gelişen laparoskopik ya da robotik cerrahi ile de gerçekleştirilebilmektedir.
Mesanenin dış tabakasının (seroza) tümör tarafından tutulduğu (Evre 3) veya başka organlarda kanserin yayılımının saptandığı durumlarda (Evre 4) ise öncelikle Sistemik Kemoterapi uygulanmakta, alınacak yanıta göre Radyoterapi ya da Cerrahi (Radikal Sistektomi) seçenekleri uygulanabilmektedir.
